Bir insanı anlamak istiyorsanız? Empati Yapmak Bize Ne Kazandırır?
İnsanları Anlamak İçin Neler Yapabiliriz? Bir insanı anlamak dünyadaki en zor işlerden biridir desek yanlış olmaz. Çünkü karşımızdaki kişinin duygularını anlamak sağlıklı bir iletişimin için şarttır. Bir kişiyi sıfır yanılgı taşıyacak biçimde anlamak imkansızdır. Öyle ki, insanlar bazen kendilerinin bile kendilerinden beklemediği şeyler yapabilirler. Yani insan davranışlarının karmaşık olması onları anlamayı zorlaştırır.
Bir insanı anlamak’ cümlesi herkesçe aynı anlamda kullanılmayan veya anlaşılmayan bir ifadedir. Aslında bir insanı anlamak, o insanın belli zamanlardaki davranışlarının ve kişiyi o davranışa yönelten ruh halinin niçin ve nasıl ortaya çıktığını ifade eder. Ama pek çok zaman “Bir insanı anlamak” kavramının içinde; yaptığı şeyleri affetme, hoş görme, anlayışla karşılama veya o kişiye hak vermek olduğu anlamı da çıkar. İşte bu nedenle insanları anlamak için uğraşmak istemeyiz. Örneğin, herhangi bir fikir ayrılığında veya bir çakışmada insanları anlama terimi yanlış olarak kullanıldığında, kişide onu haklı, kendini haksız görme’ ya da neden hoşgörülü davranmak zorunda olması gerektiğini sorgulama gibi düşünceler ortaya çıkar.
İnsan davranışlarının nedenleri ve düzenekleri hakkında yeterince bilgi sahibi olmadan insanları doğru şekilde anlamak zordur. İnsanları daha iyi anlamak için şunlar yapılabilir:
- Öncelikle insanlar hakkında hüküm verirken acele etmemeliyiz. Yani ön yargılı olmamaya çalışmalıyız. Yapılan her değerlendirmenin yanlış olabileceği ve ilave verilerle söz konusu değerlendirmenin değişebileceği kesinlikle unutulmamalıdır.
- Bir insanı anlamaktan söz edildiğinde aslında “bir insanı tanımak, hoş görmek ya da onu anlayışla karşılamak” gibi anlamlar da düşünülür. Şöyle ki, bir insanı ne kadar çok iyi tanıyorsak, onun hakkında ne kadar çok bilgi sahibi isek, onu daha doğru anlama ihtimalimiz de bir o kadar artar. Yani o kişinin ruh halini ne kadar iyi anlıyorsak, ona tahammül etme ihtimalimiz de o kadar artar.
- Bir insan doğru anlamak kendini tanımaktan geçer. Yani kendimizi ne kadar iyi tanıyorsak, karşımızdaki kişinin aklından geçenlerin, o anki ruh hâlinin ve davranışlarının hangilerinin veya ne kadarının kendisi ile alakalı olduğunu da anlamış olur. Böylece kendini boş yere üzmemiş ve karşıdaki kişiye de boş yere tepki vermemiş olur.
- Bir insanı anlamada en kestirme yol empati yapmaktır. Yani kendimizi o kişinin yerine koyarak düşünürsek daha az kırılır ve üzülürüz. Empati yapmadan bir insanı anlamaya çalışmak her zaman eksik ve kuru kalacaktır.
- Bir insanı anlamak için karşıdaki kişinin kendini ifade ediş şekli de çok önemlidir. Bazı insanlar o kadar güzel rol yapar ki onun gerçekten çok iyi olduğunu düşünürsünüz. Ama böyle düşünmek tabi ki sizin suçunuz değildir. Yani karşıdaki kişinin yanıltıcı davranması insanları anlamayı güçleştirir. Ama bu tarz kişilerle karşılaşmak da tecrübe kazanmasını sağlar.
- Bir insanı anlamak için sadece söylediklerine değil davranışlarına da bakmalıyız. Yani söylediklerini yapıp yapmadığı da o kişiyi anlamada önemli bir öğedir.
- Davranışlarının altında yatan sebepleri göremeyen insanlar, başkalarının doğru anlayamazlar. Bir kişinin davranışlarının altında yatan nedeni görmek için de o kişiyi tanımak gerekir. Yani insanları anlamak için ilk önce onları tanımak gerekiyor.
İnsanları anlamak, anladığını sanmak, çok iyi tanıdığınız birini aslında ne kadar yanlış tanıdığınızı anlamak……hepsi de hayatımızın bir parçası ve bize tecrübe kazandırır.
