1 Kilo Et Pişince Ne Kadar Kalır? Et Pişince Ne Kadar Fire Verir?
Marketten ya da kasaptan aldığınız etleri pişirdikten sonra ne kadar azaldıklarını daha önce hiç fark ettiniz mi? Çoğu insanın bilmediği et firesi yüzünden birçok insan birbirleriyle tartışmalar yaşayabilirler.
Örneğin kasaptan 1 kilo kıyma alan ve eve gelip bu eti pişirdikten sonra tekrardan tartan bir insan, gramajın daha farklı olduğunu görecektir. Bir başka örnek verecek olursak, kilo ile et satan restoranlarda sipariş veren bir insan, tabağına hiç dokunmadan eti tartacak olursa, sipariş ettiği orandan daha az bir gramajla karşılaşacaktır.
Bu durum, alışveriş yaptığınız insanların sizleri dolandırdığı anlamına gelmiyor. Etler, belli işlemlerden geçtikten sonra ağırlıklarını kaybederler.
Et Pişince Kaç Gram Kaybeder
Her etin, fire oranı birbirinden farklıdır. Ancak et pişince kaç gram kaybeder sorusuna genel bir cevap verecek olursa bu oran %30’un üzerine çıkabilir. Diğer et çeşitlerinin fire oranı ise aşağıdaki gibidir:
- Kuzu Karkas %25
- Kuzu Takım Sakatat 20
- Kuzu Dalak %30
- Kuzu Sade Ciğer %25
- Kuzu Yürek %10
- Kuzu Paf Ciğer 25
- Dana Karkas %25
- Dana Takım Sakatat %20
- Dana Sade Ciğer %15
- Dana Yürek %10
Et Pişince Neden Küçülür?
Birçok insanın aklında, kasaptan aldığı etin piştikten sonra neden küçüldüğüyle ilgili soru işaretleri bulunur. Etin küçülme nedeni, hileli üretim de olabilir. Ancak üründe hiçbir hile olmasa bile bazı nedenlerden dolayı et küçülmektedir.
Etin içerisinde yer alan canlı mikroorganizmamalar soğuk bir ortamda etin tam merkezine toplanırlar. Bu durum, etin ağırlığını arttırdığı gibi insanın gözüne daha büyük gözükmesine neden olur. Fakat soğuk ortamdan çıkarılarak terbiye ve kesim gibi işlemlerden geçen etin içindeki mikroorganizmalar kısa bir süre içerisinde dağılırlar. Bu dağılmanın neden olduğu zayiatı et firesi hesaplama tablomuza bakarak öğrenebilirsiniz.
Büyükbaş Hayvan Et Firesi
Büyükbaş hayvanların fire oranı, normal kıyma etlere göre daha farklı olmaktadır. Zira kasaptan alınan kıyma, hali hazırda kesilmiş bir hayvanın parçasıdır. Ancak canlı-kanlı bir hayvan kesildikten sonra ortaya çıkacak olan fire miktarını kestirmek daha güçtür.
Büyükbaş hayvandan ne kadar et çıkar sorusuna genel bir yanıt verecek olursak, hayvanın normal ağırlığının yarısından biraz daha fazlası kadar olacaktır. Bu durumu bir örnek üzerinden açıklamamız gerekirse, canlı haliyle 300 kilo olan bir hayvan kesildikten sonra yaklaşık 180 kilo et çıkabilir. Fakat etin piştikten sonra gramajının düşmesini de hesaba katacak olursak, bu hayvanın etinin ancak 140 – 150 kilosu yenilebilir olacaktır.
Karkasın Yüzde Kaçı Ettir?
Başlıktaki soruyu karkasın yüzde kaçı kemiktir diye soran insanlar da bulunmaktadır. Her ne kadar birbiriyle aynı anlama gelen iki farklı soru olsalar da ikisine de tek bir cevap vermemiz daha doğru olur. Öncelikle karkas ne demek sorusuyla başlayalım. 1200’lü yılların başında ilk olarak Fransızcadan İngilizceye geçmiş ve daha sonra tüm dünyaya yayılmış olan Karkas sözcüğü kelime anlamı itibariyle “ölü beden” manasına gelir. Kasaplık literatüründe “göğüs gövdesi” ya da “vücut gövdesi” manalarında da kullanmasına rağmen, canlı bir hayvanın derisi, iç organları, vücudu, ayağı yani kısacası yenilemeyen organların çıkarılmasından sonra kalan parçalar için de kullanılır.
Karkas et oranı yaklaşık olarak %55 ile %60 civarındadır. Fakat bu oranlar, kesim zamanına, hayvanın cinsine ve kesim öncesindeki beslenme koşullarına bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Karkas kemik oranı ise yaklaşık olarak %20 civarındadır. Bu durum da et oranında olduğu gibi bazı nedenlere bağlı olarak değişkenlik gösterebilmektedir.
Canlı Hayvanın Yüzde Kaçı Kemiktir
Tıpkı bir önceki başlıkta olduğu gibi bu soruyu farklı bir şekilde, canlı hayvanın kilosu ne kadar diye de sorabilirsiniz. Bu sorulara cevap verebilmek için ilk olarak hayvanın cinsi, kesim zamanı ve kesimden önce hayvanın içinde bulunduğu şartları bilmemiz gerekiyor. Ancak canlı hayvanın yüzde kaçı ettir sorusuna genel ortalamayla bir cevap verecek olursak bu oran %58 seviyesindedir.
Canlı hayvan kesildikten sonra ne kadar fire verir sorusunun cevabı da şartlara bağlı olarak değişkenlik gösterir.
