Orta Asya Türk Devletlerinin Genel Özellikleri? Orta Asya Daki Türklerin Yaşam Tarzı?
Orta Asya Türk Devletlerinin Sanatı Türklerin uzun seneler boyunca orta Asya’nın geniş bozkırları, ovaları üzerinde yaşadıkları, devlet kurdukları Çin ve Hindistan olmak üzere Batı Türkmenistan bölgesine Egemen oldukları herkes tarafından bilinmektedir. Batı kaynaklarında Hung nu olarak isimlendirilen halkların Türk oldukları, Çin’i bir süre egemenlikleri altına aldıkları tarih kitaplarında olmak üzere bütün incelenen yerlerde açıkça görülmektedir.
Türklerin yurdu olan Orta Asya, Türk kültürünün çıkış kaynağı olarak tanınmaktadır.
Bu dönemlerde atın binek hayvanı olarak yetiştirilmesi üzerine hayvancılığın yaygınlaştığı ve maden evresinde ilerlemeler sonucunda demirden yapılma silahlarında kullanıldığı ortaya çıkmıştır. Bu bölgelerin kuzeyi Sibirya Tundra ormanları ile güneyinde ise Çin’in batı bölgesinde bulunan Nan dağlarından başlayarak Altın dağları, Kara kurum ve Hindikuş üzerinden Kafkasya bölgesine uzanan 6500 km uzunluğunda sıra dağlar dizisi beraberinde sınır bölge olmaktadır. Aynı zamanda Orta Asya Amu Derya ile Tanrı dağlarının oluşturduğu bir çizgi ile doğa koşulları birbirinden çok farklı olan iki kültür bölgesine ayrılmaktadır. Daha fazla yağış alan kuzeydeki bozkır, otlaklar nedeniyle göçebe hayvancılığa elverişli olmaktadır. Aşırı kuraklık yaşanan güneydeki bölgeler ise sıradağlar ile ayrılmış çöllerden oluşmaktadır. Orta Asya’daki bütün önemli kentler ırmak ya da su kaynaklarına bağlı olarak kurulmuştur.
En belirgin özelliği ise denizden uzaklığın fazla olması olan Orta Asya, kapladığı alanın büyüklüğü ile tarih dönemindeki iki farklı ve birbiri ile çelişen bir rol de üstlenmiştir. Bir taraftan çevre kültürleri ile birbirinden ayrı tutmuş aynı zamanda bunlar arasında hiç kesilmeyen bir iletişime de olanak sağlamıştır. O nedenle Orta Asya tarihinde incelemeler sonucunda hem Çin, Hindistan ve İran olmak üzere yüksek kültürlerini hem de kuzey bölgesinde ki Tayga ve Tundra bölgenin avcı toplayıcı aşamayı sürdüren kültürünü göz önünde tutmak gerekmektedir. Özellikle Karasuk bölgesinde Hunlar döneminde belirli bir çizgiye ulaşan Orta Asya Türk Sanatı Göktürkler ve Uygurlar döneminde günden güne zenginleşme göstermiştir.
