İlk Türk Matbaası Ne Zaman Kuruldu? İbrahim Müteferrika Kimdir?
İbrahim Müteferrika Ve İlk Türk Matbaası
İlk Türk matbaasının kurucusu olan İbrahim Müteferrika Macaristan’ın Erdel bölgesinde doğdu. Kendisinin muhtemelen 1691 yılında Osmanlıların desteklediği Orta Macar kralı Tökeli’nin Nemçelilere karşı yaptığı savaşa katıldığı tahmin edilmektedir. Bu savaş esnasında Osmanlı safına geçerek Müslüman olan İbrahim Müteferrika İbrahim adını da burada almıştı.
Osmanlı safına geçtikten sonra 1710’da Risale-i İslamiye adlı bir eser kaleme aldı. Türk dilini ve kanunlarını bildiği için çabuk yükselerek müteferrika oldu. 1715’te Mora sorunu nedeniyle Viyana’da yapılan kongreye de bu sıfatla katıldı. Sonraki yıllarda birçok kez tercüman olarak Osmanlı safında yer alan İbrahim müteferrika, İbrahim Paşa’nın destekleriyle Osmanlı’nın ilk matbaasını da kurdu. Ancak bu matbaanın açılması hattatları ve yazma eserleri sahiplerini tedirgin etmişti. Çünkü matbaa ile birlikte hattatların yazma eserleri rağbetten düşecekti. Bu sebeple İbrahim Müteferrika matbaasında dini eserlerin basılmayacağını bildiren bir dilekçeyi sadrazama sundu. Padişahın ve Şeyhülislam’ın da onayının alınmasıyla Türkçe eserler basacak olan bu ilk matbaa İstanbul’da Sultan Selim civarındaki İbrahim Müteferrika’nın evinde 1727’de kurulmuş oldu.
İbrahim Müteferrika matbaasında ölümüne kadar 17 adet eser bastı. Yalnız ilk Türk matbaasını kurmakla kalmadı yaşatmaya da çalıştı bastığı eserleri kendisi seçti tercüme etti toparladı ve yazdı.
