Çok Alışveriş Yapana Ne Denir? Alışveriş Hastalığının Nedenleri?
Alışveriş kolik ne demek?
Alışveriş yaparken ihtiyaç dışı istek ve arzularına ket vurmadan alım gerçekleştirenlere alışveriş kolik denir. Kişi alış verişi yeme içme ihtiyacı gibi fizyolojik bir güdü olarak algılar. Beğendiği ve sevdiği her şeyi almak ister. Alışveriş kolik için parasının olmaması da sorun değildir.
Kontrol edilemeyen bu dürtü alışveriş koliklerinin bütçesini ciddi anlamda zedeler ve sıkıntıya sokar. Alışveriş hastalığı sadece zengin insanlarda görülmez. Toplumun her kesimindeki insanlarda görülebilir.
Alışveriş Koliklerin Psikolojik Özellikleri Nelerdir?
Alışveriş bağımlısı kişi davranışlarını kontrol edemeden bunu gerçekleştirdiği için mağazalar ona zorlayıcı bir etken gibi gelir. Alışveriş koliklerin alışveriş yapma nedenleri birbirinden farklıdır. Bazıları alışveriş ile gündeme gelmek ister. Kendilerinden böyle bahsedilmesi hoşlarına gider. Alışveriş bu kişiler için bir renk, toplumda bir fark ediliş olmaktadır.
Alışveriş kolikler mevcut bütçesinden daha fazla para harcarlar. Bu tarz insanlarda mantık belli bir süre devreden çıkarak beyin alma konusuna odaklanır. Alışveriş yaptıkça mutlu olur. Çünkü mutluluk hormonu olan endorfin hormonu salgılanır. Bu duyguyu fark ettiği an kişi alışveriş yapmaya daha istekli olur. Genelde alışveriş bağımlısı olanlar kadınlardır. Çünkü depresyona daha yatkındırlar. Alışveriş yaptıkça, istediklerini aldıkça mutluluk ve rahatlık hissi artar. Yani alışveriş bağımlılığının temel nedeni duygusaldır. Psikiyatristlere göre davranış bozukluğudur.
Alışveriş hissini arttıran en büyük etken kredi kartlarıdır. Kredi kartı kullanırken para ödenmediği için harcama yapılmamış hissi uyanır. Kişide alma hissi daha çok tetiklenir.
Alışveriş Koliklerin Yaşadığı Sıkıntılar Nelerdir?
- Alışveriş bağımlısı kişi mali anlamda zor duruma düşer.
- Kredi kart borçlarını ödeme problemi yaşar. Bir sonraki ay geçim sıkıntısı ile karşılaşacağını bilse de alma dürtüsünü engelleyemez.
- Aile ve sosyal ilişkilerde de sıkıntılar yaşar. Boşanmalar olabilir, arkadaşlarına borçlanabilir.
Alışveriş Koliklerin Genel Özellikleri Nelerdir?
- Alışveriş kolikler alışveriş yaparken hedeflediği paradan daha fazla harcama yaparlar.
- İhtiyaçları olmasa da hoşuna giden bir ürünü rahatlıkla alabilirler.
- Maddi anlamda sıkıntılı olsalar da kendi isteklerini erteleme özelliği gösteremezler.
- Sıkıntıya düştükleri zaman ya da moralleri bozuk olduğu zaman alışveriş yapma arzuları artar. Böylece psikolojik anlamda rahatlarlar.
- Maddi sıkıntı yaşadıkları zaman aldıkları ürünlerden pişmanlık duyarlar. Ama bu kısa süreli olur. Aynı durumu tekrar tekrar yaşarlar.
- Alışveriş koliklerin birden fazla kredi kartları vardır. Genelde banka hesap bakiyeleri eksidir. Zor zamanlarda kullanabilecekleri hiçbir tasarrufları yoktur.
Sosyal yaşama dâhil olmaktan çok alışveriş merkezlerini gezmek onlar için daha önemlidir. Kişi kendini huzursuz eden bir yapı içerisinden çıkmak ister.
Alışveriş kolikler depresyona yatkın kişilerdir. Öfke kontrolü yapmazlar, saldırganlık duyguları hakimdir. Ancak aldıkça kişide sahip olma hissinin yarattığı bir haz duygusu onları mutlu eder. Kadınlar bu duruma yatkın olsalar da erkeklerde de görülen bir rahatsızlıktır.
Alışveriş Dürtüsü Nasıl Engellenir?
Alışveriş kolik kendi durumunu kabul edip bununla ilgili önlemler almayı istemelidir. Alışveriş kolikler terapi ile tedavi edilebilir. İleri derecede olanlara ise ilaç tedavisi uygulanır.
- Alışveriş kolik faydacılık anlayışı ile hareket etmelidir.
- Çevresindeki insanlarla beraber alışveriş yapmamalıdır.
- Kredi kartlarından vazgeçilmesi gerekir. Ödemeler nakit para ile yapılmalıdır.
- İhtiyaç dışı ürün almamalıdır.
- Herhangi bir hobi ile uğraşmalı ya da spora başlamalıdır.
- Bir ürünü hemen satın almamalı birkaç mağazaya bakılarak fiyatı en uygun olan yerden almalıdır.
- İnternetle artık her şeye çok kolay ulaşılabiliyor. İnternetteki alışveriş sitelerinden uzak durulmalıdır.
- Sosyal beceri ve faaliyetlerini arttırmalıdır. Sosyal faaliyetleri arttığı sürece alışverişten uzak duracaktır.
- Mümkün olduğunca mağazalara gidilmemelidir. Gidildiği zaman fazla para bulundurmamalıdır.
Alışveriş Sever
Alışveriş sever için alışverişin asıl amacı eksik bir ihtiyacı karşılamaktır. Herkes alışveriş yapmayı sever. Eve veya kendine bir ürün almak eğlenceli, heyecan verici olabilir. İhtiyaç kadarı yapılan alışveriş ya da bütçeye uygun yapılan alışveriş yaşamda hiçbir sorun çıkarmaz.
- Alışveriş severler kendilerini istedikleri zaman durdurabilir, mantıklı alışveriş yaparlar.
- Alışveriş severler kredi kartlarını daha kontrollü kullanırlar. Yaşamlarında sosyaldirler. Çevre ile iletişimleri daha gelişmiştir.
- Bütçe hesabı ile ilgili durum değerlendirmesi yapmaktan çekinmezler. Büyük ve artan borcun acı vereceğini bilirler.
- Tükettikçe mutlu olmazlar. Alışveriş ile ilgili olarak rasyonalist davranırlar. Her tüketimin sonunda kendilerinin bir sıkıntı yaşayacağını bilirler.
- Alışveriş kavramını bilir ve hayatını berbat etmemek için önlemini başta alır.
- İhtiyacı dışında bir ürün aldığı zaman suçluluk hissederler.
Alışveriş yapmak oldukça sağlıklı bir davranıştır. Düşüncesiz yapılan bir alışveriş anlık mutluluk verir, geleceğe dair planların ve isteklerin ertelenmesine neden olur.
Hayallerin veya bir planın gerçekleşmesi daha fazla mutluluk verir. Düşünerek, sağlam ve araştırmacı bir alışveriş daha keyifli olacaktır.
Faydalı Bir Alışveriş Nasıl Olur?
Alışverişe çıktığı zaman kişi kendine bazı sorular sormalıdır.
- Almayı düşündüğüm ürüne gerçekten ihtiyaç var mı?
- Almayı istediğim ürün indirimde ya da satışta olmasaydı aynı ihtiyacı hissedecek miydim?
- Para durumum nasıl? Gelecek ayı borçla mı bitireceğim?
