Halo Etkisi Nedir? Halo Etkisi Ne Demek? Halo Etkisi Nedir Kısaca?
HALO ETKİSİ: ÖNYARGI YANILSAMASI
Halo Etkisi, hepimizin sık yaşadığı Hale etkisi de denen bir algı yanılsamasıdır. Halo Etkisi, olumlu bir özelliğe sahip olan bir kişinin, bir nesnenin ya da bir kurumun diğer bütün özelliklerini olumlu atfetmek demektir.
Yani bir insan güzel veya yakışıklıysa zihnimiz o kişi hakkında aynı zamanda iyi, zeki ve daha başarılı olduğu yargısını oluşturur. Başarılı olan insanların şimdiye kadar hiç yanılmadıkları, hayatlarının her alanında başarılı olduklarını sanmamız gibi bir çok Halo etkisi örneği hayatımızın içindedir.
Halo Etkisi Deneyi
Psikolog Edward Thorndike, Birinci Dünya Savaşı sırasında bir grup komutanla bir araştırma yapmıştır. Komutanlara en başarılı ve cesur buldukları askerlerin kim olduklarını sorulmuştur. Komutanların en cesur, en zeki, en başarılı olarak gösterdiği askerler fiziksel özelliklerine bakıldığında uzun boylu, yapılı ve yakışıklı askerlerdir.
Komutanların dış görünüşleri cezbedici olan askerlerin sahip olmadıkları özellikleri bile onlara atfederek en gözde askerleri olmasına Thorndike "Halo Etkisi" adını vermiştir.
Zihnimiz Halo Etkisine Neden İhtiyaç Duyar?
İnsan zihni etrafında olan biten herşeye bir açıklama getirmek üzerine programlanmıştır. Belirsizlikler ve boşluklar insan zihninin varoluşunun kabul etmediği bir şeydir.
Olgular ve olaylar karşısında zihin belirli bazı şemalar oluşturur ve bu şemalar içerisinde bir tutarlılık ister. Bir kişi, bir grup, bir şehir ya da bir kuruluşla ilgili olumsuz bir yaşantısı olan biri o kişi/kişiler ya da kuruluşla ilgili tüm önyargılarını olumsuzluk özelliklere göre belirler. Tabi ki bu yargılarımızı farkında olmadan bilinçdışı geliştiririz. Aynı anda birçok veriyi alıp sağlıklı ya da sağlıksız ayırt etmeden işleyen bilinçaltımızda oluşan kalıplar Halo Etkisi diğer adıyla Hale etkisine sebep olur. Yani bu önyargılarımızı kasıtlı ve bilinçli yapmayız. Bu yargılar ve kalıplar günlük yaşantımızda birçok davranışımızı etkiler. Yeni tanıştığımız insanlar hatta sokakta yanından yürüyüp geçtiğimiz insanlar hakkında bile anlık olarak önyargılar oluştururuz.
Bu önyargıları oluştururken tanıştığımız ya da gördüğümüz insanların ilk izlenimde bizde uyandırdığı hissiyata ve duygulara göre karar veririz. Fiziksel özelliklerini beğendiysek ses tonu güzelse bize iyi davrandıysa diğer özelliklerini de olumlu düşünüp tanımak isteriz. Hatta alışveriş yaparken marka ve ürün seçimimizde bile Halo Etkisi ile karar veririz. Bunun farkında olan ve sosyal psikolojiyi iyi bilen markalar reklam çalışmalarında bundan faydalanırlar. Reklamlarında ve afişlerinde güzel kadınlar ve yakışıklı erkekler olan markaların daha fazla tercih edildiği Halo etkisi örneğidir.
