Edebiyatta Estetik Nedir? Edebiyat Sanat ve Estetik Değeri?
EDEBİYAT VE ESTETİK
Edebiyat Nedir: Edebiyat hem bir bilim dalı hem de bir sanat disiplinleri arasındadır. Bu sebepten ötürü bilim dallarındaki gibi bazı alt alanlara ayrılmaktadır. Edebiyat, insanın duygularını ve düşüncelerini insana özgü hisler sayesinde ve insana özgü dil ile estetik kurallar çerçevesinde anlatan sözlü veya yazılı olarak dile getiren bir bilim ve sanattır. Edebiyat anlamaya, yorumlamaya, değerlendirmeye ve karşılaştırmaya dayalı bir disiplindir.
Edebiyatın Amacı: dil, üslup estetik ve güzellik bakımından okuyucuyu etkilemesin bakımından yazar ile arasında bir köprü niteliği görmektedir. Edebi eserlerde içerik ve içerin ne şekilde dile getirildiği önemlidir. Okuyucunun birçok açıdan dikkat etmedi gereken hususlar vardır şöyle ki dönemi ve türünü inceleyip okuması bakımından önemlidir ve anlaşılması açısından gereklidir.
Estetik: Göreceli olmakla beraber güzelliği anlatan felsefenin alt dallarından olan bir disiplindir. Güzelliğin insan zihnindeki etkilerini incelemekte olup insanın dış dünyasındaki imgeleri simgelemektedir. Estetik, güzel olanın sadece öznel olmaması ve nesnel içerikleri de içerisinde barındırmasını da kapsayan ve estetik yaşantıya ilişkin olmaya çalışan bir disiplindir.
Edebiyat ve Estetik arasındaki sorunsal ilişki: bu iki ayrı kavramın birleşiminde estetik algı ve yargı gerçeğin kurgudan ayrılması ya da birleşmesi ile ilgili sorunları beraberinde getirir. Bu konular felsefenin ilgi alanı olmasıyla birlikte sistemli edebiyat teorilerinde edebiyat olgusunu anlamaya yarayan bilgisel ve mantıksal varsayımlar vardır. Edebi eserde felsefi bir bakış açısı eseri somutlaştırabilir. Kendi içerisinde belirli olmamasına rağmen dil felsefesine atıflarda bulunur. Felsefi kalıpları ve kuramları edebiyat teorileri ile karıştırmamak önemlidir.
Edebiyat ve Estetik İlişkisi: Yazar okurunun tepkisini ölçmek adına estetiksel yargılar ve kalıplar kullanabilir böylelikle geleneksel olarak okurunu kazanır. Edebiyat teorisinde direkt olarak betimleyici şekilde estetik objesi yoktur. Ancak okuyucusu edebi eserin özelliklerini incelerken kendi süzgecinde değerlendirdiği zaman bu estetiksel objeleri fark edebilir.
Edebi eserler estetik açısından kavramlarını koruma altına alır ve teorik açıdan açıklamak zorunda kalınır. Yazarın amacı doğrultusunda kurgu ve gerçek ilişki herhangi bir yere ve zamana atıf yapmaksızın gerçekleşebilir. Estetik açısından bakıldığı zaman estetiğin eleştirel ifadeleri ve kurgu-gerçek ilişkisini açıklamak, onaylamak gerekir. Açıklandığı ve onaylandığı zaman felsefi sorunlardan kaçınarak edebiyat ile olan ilişkisine vurgu yapar.
