Metal Geri Dönüşüm Örnekleri? Metal Geri Dönüştürülebilir mi?
Demir Ve Çelik Geri Dönüşümü
Hurda metal malzemelerinin geri dönüştürülme endüstrisi oldukça geniş bir alana yayılmıştır. Ülkemizde her yıl binlerce hurda çelik ve demir parçayı geri dönüşüm yoluyla tekrara kullanılabilecek dayanıklı malzemeler haline getirmekteyiz. Metal malzemelerin geri dönüştürülmesi metal çeşitlerine bağlı olarak bazen uzun aşamalı ve uğraştırıcı olsa dahi demir malzemelerin geri dönüşüm şekli oldukça anlaşılır ve sade bir şekilde gerçekleştirilmektedir. Uzun süre kullandıktan sonra işimize yaramayan demir ve çelik hurdaları biriktirerek yeniden kullanılabilen malzemeler haline getirmek artık çok kolay. Oran olarak değerlendirecek olursak en fazla geri dönüştürülebilen metal malzemelerin başında hurda demir ve çelik geri dönüşümü ürünleri bulunmaktadır. Özellikle hurda otomobiller ve inşaat sektöründeki demir artıklarından binlerce hurda demir geri dönüşümle hayata kazandırılmaktadır. Geri dönüşüm için biriktirilmeyip doğaya atılan demir ve çelik hurdalar hem ülke ekonomisini hem de çevreyi kötü şekilde etkilemektedir. Bu sebeple inşaatlardaki demir artıklarının ve herhangi demir-çelik hurdalarının doğaya atılmadan geri dönüştürülmesi sağlıklı olacaktır.
Geri Dönüşümün Tanımı
Yeniden kullanım, çeşitli malzemelerin kullanım sürelerinin son bulmaları sonucu tekrardan kullanılmasının mümkün olmayacağı zaman dilimine kadar yeniden toplanarak aynı veya faklı işlevde kullanım süresini doldurana kadar faaliyet göstermesi demektir. Geri dönüşümün tanımını yapacak olursak; Geri dönüşüm, kullanım ömrünü yitirerek hurda haline gelmiş ürünlerin bir çeşit kimyasal ve fiziksel işlemler neticesinde tekrardan imalat sürecine kazandırılması işlemidir. Yeniden üretim aşamasına kazandırılmış olan hurdalar belirli geri dönüşüm tesislerinde ayrıştırılıp özenle işlenmesi sonucu farklı işlevlere sahip yeni kullanışlı ürünler elde edilmeye yarayan yenilik işlemleridir. Geri dönüşüm yönteminde en temel amaç; elimizde bulundurmuş olduğumuz kaynakların boş yere kullanımını önlemek, aynı zamanda ayrıştırma işlemleri sonrasında biriken çöp ve hurdaları en az orana çekerek çevre temizliğini sağlamak. Geri dönüşüm işlemleri çok uzun süreli verimli ekonomik yatırım şeklidir. Ayrıca enerji tasarrufu yönüyle de ciddi miktarda fayda sağlamaktadır. Örneğin atık kâğıtların geri dönüştürülmesi sonucu su kullanımını ciddi oranda önlemekte aynı zamanda ağaçların kesilmelerinin önüne geçmektedir. Geri dönüşüm işlemlerinin önemine değinecek olursak; Geri dönüşüm uygulaması çevreyi korumaya ve ekonomik tasarruf yapmaya yaramaktadır. Öte yandan hem enerjiden tasarruf yapmamızı hem de elimizdeki kaynakları tüketme süremizi etkilemektedir. Geri dönüşüm malzemelerine örnek olarak bakır, demir, kâğıt, cam, plastik, alüminyum, beton, atık yağlar, piller ve çelik gibi birçok madde verilebilir. Geri dönüşüm yöntem ve teknikleri ise malzemeden malzemeye farklılık göstermektedir.
Demir ve Çelik
Demir malzemeler isminden de anlaşılacağı üzere özünde demir bulunan metal ürünlerdir. Çelik malzemeler ise demir ile karbonun çok düşük oranlarda yapmış olduğu alaşımdır. Çelikten üretilmiş malzemeler demirden üretilmiş malzemelere nazaran daha düşük bir esnek yapıya sahiptir. Bu nedenle demir ürünlerin dayanıklılık süresi çelik eşyalarınkinden daha fazladır. Demir kendi başına bir element olma özelliği taşırken çelik demirin işlenmiş halidir. Demir ve yapısında demir içeren çelik malzemeler ocaklar, tesislerde ve bazik oksijen fırınlarında ergitilerek birçok kez farklı şekiller verilerek tekrardan kullanılabilecek türde metalle malzemelerdir. Demir hurdaların geri dönüşüm sayesinde tekrardan dönüştürülerek kullanışlı malzemeler haline getirilmesi ülkenin demir üretim oranını en aza indirgemektedir. Böylelikle demir ve çelik atıklar geri dönüşüm işlemlerinden geçirilerek tekrardan kullanılabilir hale gelmesi ekonomik açıdan fayda sağlanmaktadır. Küçük demir veya çelik malzemeleri hurda sektöründe çalışan işçiler aracılığıyla geri dönüşüme kazandırmış olan tüketiciler, genellikle büyük demir ve çelik malzemeleri sağlayamamaktadırlar. Fakat artık kullanılmaz hale gelen demir ve çelik geri dönüşüm işlemleri için belirli geri dönüşüm tesislerine bırakılması çevre korunması yönüyle bir hayli önemli olacaktır.
Demir Hurdaya Neleri Örnek Verebiliriz?
Hurda, yeterince kullanılmış olup artık kullanılamayacak hale gelen malzemelerin tümüne verilen addır. Peki, demir hurdaya neleri örnek verebiliriz? Herhangi bir yıkım işlemi sonucu inşaat sektöründeki demir atıklar, hurda gemilerden, kiriş işlemlerinden, eski otomobil atıklarından, mermiden, hurda demiryollarından, iş makinelerinden, hurda araçlardan, tüplerden, ıskartaya çıkmış arıtma sistemlerinden ve daha birçok kaynaktan elde edilmektedir. Demir malzemeler manyetik yapıya sahiptir ve mıknatısların ters kutup çekme özellikleri aracılığıyla kolaylıkla tespit edilebilirler. Tespit edilen demir ve türevi atıkların geri dönüşüm tesislerinde biriktirilerek insan hayatını kolaylaştıran farklı işlevlere sahip malzemeler haline dönüştürülmesi son derece büyük bir önem taşımaktadır.
Çelik Atıklara Neleri Örnek Verebiliriz?
Süper marketlerde, evlerimizde veya iş yerlerimizde kullandığımız araç gereçlerin arasında sayısız çelik malzeme vardır. Peki, çelik atıklara neleri örnek verebiliriz? Özellikle market raflarında yer alan çelik kutular ciddi birer çelik atık örnekleridir. Çeşitli besinlerin konserve işlemlerinde kullanılan çelik birçok alanda ambalaj olarak kullanılmaktadır. Bir kutunun çelik olup olmadığını çeliğin manyetik özelliği sayesinde bir mıknatıs yardımıyla öğrenebiliriz. Çelik atıkları doğaya atmayarak enerjiden ve kaynaklarımızdan tasarruf yapmak hepimizin yararına olacaktır. Çelik kutuları geri dönüşüm konteynerlerine atarak geri dönüştürülmesini sağlayarak sorumluluklarımızı yerine getirmemiz gerekmektedir. Ayrıca sadece çelik kutular değil mutfağımızda kuklanmış olduğumuz çelik tencereler, dolaplar, ranzalar, kitaplıklar, çelik mutfak eşyaları ve yapısında çelik bulunduran tüm eşyalar kullanım sürelerinin son bulduğu zamanlarda hurda çelik atık örneği olarak gösterilebilir.
Demir ve Çelik Atıklarının Geri Dönüşüm Aşaması
Dünya çapında her yıl yaklaşık 450 milyon ton demir ve çelik geri dönüştürülerek yeniden kullanım sürecine dâhil olmaktadır. Demir ve çelik atıklarının geri dönüşüm aşaması şu şekilde gerçekleştirilmektedir;
-İlk olarak toplanma işlemlerinin gerçekleştirildiği demir ve çelik malzemeler bir geri dönüşüm tesisinde bir araya getirilmektedir.
-Bir araya getirilmiş olan bu hurdalar yabancı maddelerden ve çöplerden özenle ayrıştırılmaktadır. Otomatik geri dönüşüm tesislerinde demir ve çelik gibi atık malzemeler manyetik özelliğe sahip oldukları için geri dönüşüm aşamasında ayrıştırma işlemleri esnasında güçlü mıknatıslar kullanılmaktadır.
-Ayrıştırma işlemlerinin ardından daha çok işlemlerden geçmeleri için demir ve çelik malzemeler parçalanmaktadır. Parçalara ayırma işlemi parçalanmış olan demir ve çelik malzemelerin daha küçük yüzey alanına sahip olmasını sağlamakta böylelikle erime işlemleri sırasında ciddi oranda kolaylık sağlamaktadır. Böylelikle eritme aşaması esnasında daha az enerji kullanılmış olacaktır.
-Hurda demir ve çelik malzemeler daha sonraki aşamada büyük bir fırına aktarılır ve burada eritme işlemi gerçekleştirilir. Erime süresi fırının büyüklüğüne ve sıcaklığına göre birkaç dakika veya 1 saat kadar sürebilir.
-Eritme işlemlerinin ardından yeniden üretilecek olan malzemelerin daha kaliteli yapıda olmaları için arıtma işlemlerine tabii tutularak özenle arıtılır. Arıtmada kullanılan en yaygın teknik elektroliz tekniğidir.
-Arıtma tekniğinden sonra özenle eritilmiş demir ve çelik malzemeler soğutulmak amacıyla bir bant aracılığıyla taşınarak, çeşitli işlev ve boyutlara sahip yeni üretilecek olan ürünlerin kullanımı için hammadde şeklinde fabrikalara taşınmaktadır. Böylelikle demir ve çelik geri dönüşümü gerçekleşmiş olur. Bu alanda tüm dünya çapında gerek demir ve çelik geri dönmüşümü için gerekse diğer geri dönüştürülebilen atık malzemeler için devamlı olarak kapsamlı projeler ve çalışmalar yapılmakta olup hem ülke ekonomisi hem de kaynaklarımızın tükenmesi için bir dizi önlemler alınmaktadır.
