Okul Öncesi Eğitim Kurumları Nelerdir? Okul Öncesi Eğitim Nedir?
Ülkemizdeki okul öncesi eğitim kurumlarının bir kısmı Milli Eğitim Bakanlığı’na, bir kısmı Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlıdır. Bu kurumlar dışında kamu kurum ve kuruluşları tarafından açılan çocuk bakımevleri ve İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa göre işletmelerde açılan emzirme odaları ve çocuk bakım yurtları da bulunmaktadır.
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI’NA BAĞLI KURUMLAR
Ülkemizde pek çok okul öncesi eğitim kurumu bulunmaktadır. Bu kurumların bir kısmı Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlıdır. Milli Eğitim bakanlığına bağlı kurumlar arasında resmi/özel anaokulları, resmi/özel anasınıfları, uygulama sınıfları ve özel eğitim anaokulu/anasınıfları yer almaktadır.
Resmi/Özel Anaokulları
Bu kurumlardan resmi/özel anaokulları 36-68 aylık çocukların eğitimi için kurulmuştur. Bir anaokulunun kurulabilmesi için çocuk sayısının en az 20 olması gerekmektedir. Bunun dışında çocuk başına 240 m2 alan düşecek bir oyun/etkinlik odası bulunması da diğer gereklilikler arasındadır. İkili eğitim yapan anaokullarında ise oyun odasında çocuk başına 1,5 m2kullanım alanı bulunması gerekmektedir. Dış mekânda ise 3m2 kullanım alanına sahip oyun bahçesinin yer alması gerekmektedir. Buna ek olarak beslenme hazırlıklarının yapıldığı bölümün de yer alması gerekli unsurlar arasında yer almaktadır.
Resmi ya da özel anaokulu fark etmeksizin tüm anaokullarında Milli Eğitim Bakanlığı’nın hazırladığı okul öncesi eğitim programı uygulanmaktadır. Özel anaokullarında verilen eğitim için bir ücret alınırken devlet anaokullarında eğitim için ücret alınmamaktadır. Fakat temizlik, beslenme, malzeme gibi ihtiyaçlar için nisan ayında Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlenen belli bir ücret talep edilebilmektedir.
Resmi/Özel Anasınıfları
Anasınıfları, örgün eğitim ve hayat boyu öğrenme kurumlarının bünyesinde açılan eylül ayının sonu itibarıyla 57-68 aylık çocukların eğitimi amacıyla kurulan kurumlardır. Anasınıflarının, kurumda bulunan diğer alanlarla giriş ve çıkışlarının farklı olması gerekmektedir. Bu sınıfların binaların giriş katlarında ve güneş gören bir cephede bulunması önem taşımaktadır.
Çocuk sayısının en az 10 olduğu bu kurumlarda Milli Eğitim Bakanlığı’nın hazırladığı okul öncesi eğitim programı kullanılmaktadır.
Uygulama Sınıfı
Uygulama sınıfları, mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarının, çocuk gelişimi ve eğitimi bölümüne bağlı olan 36-68 aylık çocukların eğitiminin yapıldığı kurumlardır. Bu kurumlarda çocuk gelişimi ve eğitimi bölümünde okuyan öğrenciler çeşitli uygulamalar yapmaktadır. Bu kurumların açılabilmesi için en az 10 çocuk bulunması gerekmektedir.
Özel Eğitim Anaokulu/Anasınıfı
36 ayını dolduran ve 66 ayını tamamlamayan çocuklar için özel eğitim anaokulları bulunmaktadır. Bunun dışında özel gereksinime ihtiyacı olan çocuklar için ilkokulların bünyesinde açılan özel eğitim anasınıfları da yer almaktadır.
Bu kurum türlerinde etkinlikler 50’şer dakikadan 6 etkinlik süresi olarak planlanmaktadır. Milli eğitim bakanlığı tarafından hazırlanan program bazında yer alan bu etkinlikleri özel eğitim ve okul öncesi öğretmenleri uygulamaktadır. Bu kurumların sınıf ortamı 5 kişi ile sınırlandırılmaktadır.
AİLE ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞINA BAĞLI KURUMLAR
Kreşler ve Gündüz Bakımevleri
0-24 ay arasındaki çocuklar için oluşturulan kuruluşlar kreş olarak tanımlanmıştır. Kreşlerde bulunması gereken çocuk sayısı 10’u geçmemelidir. Bu sınırla oluşturulan her bir grupta bir grup sorumlusu ve çocuk bakıcısı bulunmalıdır. 25-66 aylık çocuklara hizmet verilen kurumlar ise gündüz bakımevleri olarak tanımlanmıştır. Gündüz bakımevlerinde çocuk sayısı 20’den fazla olmamalıdır. Oluşturulan her grupta grup sorumlusu ve çocuk bakıcısı olarak en az birer kişi görevlendirilmektedir. Her iki kurumda da MEB tarafından hazırlanan eğitim programları uygulanır ve her çocuk için belgeler ayrı ayrı düzenlenerek kaydedildikten sonra saklanır.
Kuruluşlar, il müdürlükleri tarafından oluşturulan komisyonlarca 6 ayda bir denetlenir. Gerektiği durumlarda bakanlık denetçileri de yapılan denetime katılır.
Kuruluşların çocuk sayısı göz önünde bulundurulmalı ve uygun büyüklükte bahçe yapılmalıdır. Her çocuk için 1,5 m2 olacak şekilde bir alan oluşturulmalıdır. Bu kurumlar bir ücrete tabii tutulur.
Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Açılan Çocuk Bakımevleri
Kamu kurumlarında çalışan memurların çocukları için açılan kurumlarda, 0-6 yaş arasındaki çocukların sayılarının en az 50 olması şartı vardır. Aynı zamanda bağlı bulunulan bakanlığın onayı da gerekmektedir. Resmi evraklar kurumun açılışından itibaren 30 gün içerisinde MEB ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Genel Müdürlüğüne iletilmesi gerekmektedir.
Kurum; 0-3, 4-5 ve 6 yaş grubu özelliklerine göre gruplardan oluşmaktadır. 0-3 yaş grubunda en fazla 10 çocuk ve bakıcı, 4-5 ve 6 yaş gruplarında ise 20 çocuk, bir çocuk gelişimcisi ve bir bakıcı yer almaktadır. Aynı zamanda bakımevlerinde bir müdür, yaş gruplarına uygun olacak şekilde çocuk gelişimci, hemşire ya da sağlık memuru ve mevcuda yetecek kadar memur ile hizmetli görevlendirilmesi gerekmektedir.
Müdür olarak atanabilmek için çocuk gelişimi ve eğitimi, sosyal hizmetler, psikoloji ve çocuk sağlığı alanlarında yükseköğrenim görmek ve okul öncesi öğretmeni unvanı almak gerekmektedir. Çocuk gelişimciler, çocuğun çok yönlü gelişimi destekleyecek eğitimlerden; hemşire ve sağlık memurları çocukların boy-kilo, diş ve periyodik muayenelerini yapmakla görevlidirler.
Çocuk bakımevlerindeki hizmet de ücretlidir. Burada ücretin belirlenmesindeki faktör beslenme ve eğitim giderleridir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa Göre İşletmelerde Açılan Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtları
100-150 kadın çalışanı olan işletmelerin yaş ve medeni halleri fark etmeksizin herkesin yararlanabileceği emzirme odası ve yurt kurmaları zorunludur. İşletmeler resmi evrakları işletmenin açıldığı günü takiben 30 gün içerisinde MEB ve bağlı oldukları Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerine teslim ederler.
İş başı yapılmadan önce çocuklar oda ve yurtlara bırakılır, iş çıkışında alınırlar. Her 10 çocuk için bir çocuk bakıcı, meslek mensubu elemanı, beslenme-temizlik için personelin yanında yönetici, öğretmen, sağlık personeli de bulunur. Gerekli görülürse sosyal hizmet uzmanı, psikolog, müzik, görsel sanatlarda uzman kişiler bulundurulur.
Yurtlara ilkokula başlama yaşına gelmeyen, odalara 0-1 yaşındaki çocuklar alınır. 0-24, 25-48, 49 ay ve üzeri çocuklar birbirlerinden ayrı bulundurulur. Çocukların aşıları iş yeri hekimleri tarafından kontrol edilir. Yemek ve beslenme konusunda da hekim yardımcı olur.
