Mazeret İzni Nasıl Alınır? Memur Mazeret İzni Kaç Gün?
Mazeret İzni Nedir ve Kaç Gün Kullanılır?
Mazeret İzni nedir?
Mazeret izni, sınırları ve kıstasları, işçi ve işveren arasındaki sözleşmelerle belirlenmiş izin türlerinden bir tanesidir. Literatürde, iş hukukuna göre, zaruri olmayan ve sebepleri işçinin yapmış olduğu işten kaynaklanmayan izinlerin tümüdür.
Dolayısıyla bu iznin alınması için işçinin veya kişinin, kişisel ve iş dışı hayatlarını ilgilendiren durumlardan ötürü mazeret izni hakkını talep etmesi gerekir. Bu bağlamda işçinin özel yaşamından kaynaklandığı ve işi ile ilgili olmadığı için yapılan iş sözleşmelerine değişkenlik gösterebilmektedir.
Hukuken Mazeret İzninin Dayanakları
2015 yılında yapılan yasa değişikliği teklifi ile 4857 numaralı İş Kanununa 6645 numaralı Kanunun 35. maddesi olarak dahil olmuştur. Kanuna göre izin kullanılan her günün, çalışılmış gün olarak hesap edilmesi ve her bir izin günü için 1 günlük ücret ödenmesi zorunlu tutulmuştur.
Dolayısıyla işçinin çalışamadığı ve mazeret izni kullandığı günler, çalışma günü gibi sayılır ve o günkü ücreti aynen çalışmış gibi eksiksiz ödenir. Ancak memurlar için mazeret izni başka koşullara bağlanmıştır ve memurların hakları 657 numaralı kanunda düzenlenmiştir.
Mazeret İzni Sayılan/Kullanılan Durumlar
Mazeret izni aşağıda belirtilen durumlarda, işçi talep ettiği takdirde verilmesi zorunlu olan ve ücretinden kesinti yapılamayan izinlerdir. İşçinin mazeret izin hakkı, senelik izin kullanma durumundan feragat etmesini gerektirmez.
Şu durumlarda işçiye mazeret izni hakkı tanınır (iş hukukuna binaen izin süreleriyle birlikte):
1. İşçinin kendisi evlendiğinde. (3 iş günü)
2. İşçinin ebeveynlerinin, eşinin, çocuğunun yada kardeşinin ölümü durumunda. (söz konusu işçinin 1.dereceden ailesi) (3 iş günü)
3. İşçinin hamile eşi, çocuklarını dünyaya getirdiğinde. (5 iş günü)
4. Çocuğunun %70 ve üzeri engelli olduğu ve tedaviye ihtiyacı olduğu durumlarda. (10 iş günü ve raporla sabit olmak üzere)
5. Çocuğunun Süreğen hastası olduğu durumlarda, tedavisinde. (10 iş günü ve raporla sabit olmak üzere)
Bu noktada anlaşılacağı üzere, işçinin sözkonusu kendisi bile olsa; söz, nişan ve diğer tüm düğün için hazırlıkları mazeret izni kapsamı dışında kalır buna kına gecesi organizasyonu da dahildir. Kanun sadece ve sadece nikahı düğün için izin vermeye uygun görür. Yukarıda belirtilen durumlar dışındaki diğer tüm durumlar işçi ve işveren arasındaki özel iş sözleşmeleri ile ilgilidir. Kanun sadece yukarıda belirtilenlerden sorumludur.
İdare Hukukuna göre Mazeret İzinleri ve Süreleri
İdare hukukuna göre mazeret izin ve sürelerinin yorumu kanunen belirlenmemiş olup takdiri tamamen idareyenin insiyatifine bırakılmış olmakla birlikte 10 iş günüdür. Yani takdir hakkı idare tarafında saklıdır ve iş hukukunda olduğu gibi durum ve koşullar tek tek sayılmamıştır.
Ayrıca idare hukukuna göre 10 gün izin verildikten sonra talep edilmesi durumunda bir 10 gün daha verilebilmektedir fakat tanınan bu ikinci 10 gün senelik izinden düşülmektedir. Bu açıdan idare hukukunun iş hukukundan daha esnek olduğunu söyleyebiliriz.
