Osmanlı Devleti Yıkılış Dönemi? Osmanlı Devleti Çöküş Dönemi?
Osmanlı Devleti Çöküş Süreci
Osmanlı Devlet’inde merkeziyetçi bir yapı vardır. Merkezde devşirmelerden oluşan kapıkulu askerleri ve Türklerden oluşan tımarlı sipahiler güvenliği sağlıyorlardı. Taşrada ise kadı ve subaşı hükümdara bağlıydılar. Osmanlı’da milli birlik vardır. İnsanı esas kılıyordu.
Avrupa’da feodal bir yapı hakimdi. Avrupa ülkeleri giderek zenginleşmiş ve siyasete hakim bir konuma geldiler. Avrupa ülkelerinin giderek zenginleşmesi Osmanlı’yı olumsuz etkilemiştir. Avrupa’da milli birlik yoktu. İnsanlar yargılanıyor ve eziliyordu.
Osmanlıyı çökerten nedenler;
- Avrupa giderek güçleniyordu. Dünyanın merkezi için sanayi bakımından güçlenmiş olması gerekiyordu. Pazara, insan gücüne, ham maddeye ihtiyaç vardı. Bundan dolayı Osmanlı, Avrupa için yem durumundaydı. (Maddi neden)
- Avrupa elindekileri pazarlara ve kolonilere ulaştırması için yollara ihtiyaç duyuyordu. Bundan dolayı Osmanlı Avrupa’nın ulaşımı için yem durumundaydı. (Stratejik neden)
- Her ülke büyümek diğer ülkeler üzerinde gücünü arttırmak ve saygın bir ülke olmak ister. Avrupa’nın da böyle bir amacı vardı. Bu amacı gerçekleştirmek için Osmanlı devleti üzerinde oyunlar oynamaya başladı. (Bu oyunlar yabancı okul ve yabancı kültür. Bu okulların amacı Osmanlı vatandaşlarının kendi kültürlerinden uzaklaştırmaktı. Fakat istenilen başarıya ulaşılamadı.) (Psikolojik neden)
- Avrupa ham madde anlayışını karşılamak ve kolay yoldan gelişebilmek için Osmanlı devletinin eskiden imzaladığı antlaşmaları ve ayrıcalıkları araç olarak kullandı. (Ticari mallar ve ticari anlaşmalar)
- Osmanlı devletinin sermayesi yeterli değildi ve gelişemiyordu. Bunu fırsat bilen Avrupa 1854 Kırım savaşında Osmanlı Avrupa’ya borçlandı. Osmanlı borçlarını ödeyemediği için Düyun-u Umumiye kuruldu. Osmanlı Devleti’nin sonunu getiren bir canavara dönüştü. Çünkü Osmanlı’nın ekonomik yönetimi Avrupa’nın eline geçti. (Mali sermayede borçlandırma)
- Avrupa gelişirken Osmanlı önce ilerlemeyi seyretti. Emperyalizmin etkisi ile Avrupa teknolojisinin arkasından koşmaya başlamıştı. (Teknoloji)
- Osmanlı Devleti daima bir bölge için bey ve kadı olmak üzere iki yönetici göndermişti. Bey yönetim ile ilgilenirken, kadı adaleti temsil etmiştir. Daha sonra bu sistem çökmeye başlamıştır. (Yönetim katlarında ortaya çıkan sorunlar)
- Göçebe yaşayanlar yerleşik hayata geçirilmiş ve Osmanlı’yı ayakta tutan tımar sistemi çökmeye başlamıştır. Bu sistemin yerini daha sonraları iltizam sistemi aldı. (Tımar sisteminin çökmesi)
