İlk Türk Matbaası Lale Devrinde Mi Kuruldu? Lale Devrinde İlk Türk Matbaası?
LALE DEVRİ VE İLK TÜRK MATBAASI
Lale Devrinde Önemli Gelişmeler: Lale Devri 1718 yılında başlayıp 1730 yılında son bulan dönemdir. Lale devri Türkler açısından bakıldığı zaman en parlak dönem ve bir uyanış devri olmuştur. Osmanlı devletinin kaybettiği savaşları ve toprakları yeniden alma ümidi ile barış siyaseti gözeterek yeni bir devlet politikası geliştirmiştir.
Böylelikle Lale Devrine girilmiş olup birçok alanda yenilikler yapılmıştır. Bu döneme Lale Devri denmesinin sebeplerinden en önemlisi ise İstanbul’da lale yetiştirilmesinin ve dünya çapında yayılmış olmasıdır. Pasarofça Antlaşmasından sonra Avrupa’nın merkeziyetçi olması ve üstünlüğü sebebiyle Osmanlı devleti yenileşme hareketleriyle birçok yönde ilerleme kaydetmiştir. Damat İbrahim Paşa dönemiyle beraber Avrupa’ya elçiler gönderilmiş ve sayısını arttırmıştır. Diplomatik ilişkilerin güçlenmesiyle kültür, siyaset, sanat vb. birçok alanda incelemeler yapılmıştır. Osmanlı topraklarında birçok imalathane açılmış, batı tarzında üretimlere ağırlık verilmiştir. Artık yünün yerini pamuk almış be kaliteli kumaşlar elde edilmiştir. Devlet işletmelerinde yelken bezi üretimi başlamış, ipek üretimine geçilmiştir.
İbrahim Müteferrika ve İlk Türk Matbaası
Bu dönemde birçok eser tercüme edilmiş ve en önemlisi 1729 yılında İbrahim Müteferrika sayesinde İlk matbaa kurulmuştur. Türkler ilk defa basılmış kitaplarla tanışmıştır. Matbaanın açılmasında önemli rolü ve yardımı olan ve İbrahim Müteferrika’nın en önemli yardımcısı Yirmi sekiz Mehmet Çelebi Efendi’nin oğlu Sait Çelebi olmuştur. 1727 yılında ilk matbaa İstanbul’da İbrahim Müteferrika’nın evinde kurulmuştur.
Bu dönemde kitap basımının şeriata aykırı olduğunu ileri siren ulemanın karşı geldiğini ileri süren inanç mevcuttur. Matbaanın gecikmesinin siyasi sebepleri yanı sıra dini sebeplerden ötürü de geciktiğini görmekteyiz. 31 Ocak 1729 yılında çıkan dil, coğrafya, tarih ve askeri anlamda ilk defa kitaplar basılmıştır. İbrahim Müteferrika’nın coğrafi anlamda buluşları sayesinde ticaret artmıştır ve dünya çapında genişlemiştir. Nizam-ı Cedit terimini ilk defa kullanmış olup askeri anlamda değişikliklere gidilmesi gerektiğini söylemiştir. İbrahim Müteferrika ve açtığı ilk matbaa şüphesizdir ki Osmanlı İmparatorluğu’nu dünyaya açmıştır.
