Evlat Edinme Şartları? Yeni Doğmuş Bebek Evlat Edinme?
TÜRK MEDENİ KANUNUNDA EVLAT EDİNME
Evlat edinme kuralları ve kanunları her ülkede ülkenin kendi medeni kanununa göre değişiklik göstermektedir. Türk medeni kanunu ise diğer ülkeler gibi bu konuya kendine özgü bir düzenleme getirmiştir. Tük kanun koyucu bu meseleyi küçükler için ayrı erginler için ayrı aynı zamanda ikisi için ortak düzenlemeler şeklinde ayırmış ve bu kollara göre düzenlemiştir.
Kanun koyucu evlat edinme ilişkisini mahkeme kararı ile ortaya çıkan bir ilişki şeklinde düzenlenmiştir. Bu kanuna göre aile ve sosyal politikalar bakanlığının görevlendirdiği bir kişi evlat edinme işlemini gerçekleştirmek isteyen aile hakkında araştırma yapar ve rapor hazırlar hazırladığı raporu hakime sunar. Çocuğun menfaatini göz önünde bulundurarak hakim bir karar veriri ve hakim evlat edinmeye karar verdiği taktirde evlat edinme yolu ile soy bağı kurulmuş olur.
KÜÇÜĞÜN EVLAT EDİNMESİ
Hukukta küçükten kasıt ergin olmayan kişiden ibarettir. Ergin olmayan kişi için kanun koyucu farklı bir düzenleme getirmiştir. İlk olarak küçüğe en az bir yıl bakılmış olması şartı getirilmiştir bunun nedeni aile bağının manevi olarak kurulması ve evlat edinmenin maddi ve manevi yetkinliğinin ölçülmesi için gereklidir ve zorunludur. İkinci olarak çocuğun ayırt etme gücüne bağlı olarak rızasının alınması konusudur. Çocuk ayırt etme gücüne sahipse gerek hakim önünde gerek pedegoglar tarafından küçüğün rızası alınır. Üçüncü olarak, evlat edinecek kişinin başka çocuğu varsa çocuklarının menfaatinin zarar görmemesi konusudur. Bu düzenlemeler dışında evlat edinen kişilerin evli olup olmamasına göre hususlar farklı düzenlenir. Evli kişiler sadece birlikte evlat edinebilir.
Bu evlilikte tarafların her biri ya 30 yaşını geçmiş ya da en az 5 yıl evli olmalıdır. Bu şartları sağlarlarsa evlat edinebilme hakkı kazanırlar. Bunun dışında bir istisna olarak eşlerden birinin ayırt etme gücünün olmadığı, eşlerden birinin en az iki yıldır nerede olduğunun bilinmediği veya en az iki yıldır mahkeme kararı ile eşlerin ayrı yaşadığı durumlarda eşlerden biri evlilik içinde dahi olsa tek başına evlat edine bilme hakkına sahiptir. Bununla birlikte eşlerden birinin diğer eşin önceki evliliğinden olan çocuğunu evlat edinebilmesi durumu ayrıca düzenlenmiştir ve bu düzenlemeye bu durumda evlat edinebilmek için eşlerin en az iki yıl evli olması hali aranmıştır. Vesayet altındaki çocuklar için evlat edinme işlemi vasiler tarafından gerçekleşir. Velayet altındaki çocuklar için ise bazı durumlarda çocuğun üstün yararı gerekçesiyle veliden rıza alınmaz.
Ayırt etme gücüne sahip olmadığı hallerde rıza alınmaz. Diğer durumlarda çocuğu evlat verirken velinin rızası alınır ancak bu rıza da belli şartlara bağlanmıştır; bir çocuğun doğumunun üstünden 6 hafta geçmeden rıza verilemez. Rıza anne ve babanın beraber vermesi gerekir. Rıza verildikten sonra 6 hafta içinde rıza geri alınabilir ancak rızayı geri alma hakkı sadece bir kereliğe mahsustur, ikinci şans verilmez. Rıza beyanı şekle bağlı değildir.
ERGİN KİŞİNİN EVLAT EDİNİLMESİ
Evlat edinme kanun koyucu tarafından iki aşamada incelenmiş ve düzenlenmiş bir konudur. Birinci düzenleme küçükler için iken ikinci düzenleme ergin kişilerin evlat edinmesi üzerine düzenlenmişir. Ergin bir çocuğun evlat edinebilmesi için aranan ilk şart en az 5 yıl bakılmış olmasıdır. Bu beş yıl ergin olmadan önceki zaman aralığında gerçekleşmiş olmalıdır. Bedensel ve zihinsel engelli kişilere en az 5 yıl bakılarak da evlat edinilebilir. Erginlerin evlat edinebilmesi için aranan ikinci şart ise alt soyunun da rızası gerekir aynı düzenleme küçük olmayan kısıtlılar için de geçerlidir.
Evlat edinilmek istenen ergin eğer evli ise eşinin de rızası alınmalıdır. Prosedür olarak ise küçükler evlat edinilirken uygulanan prosedürler uygulanır. Ayrıca unutulmaması gereken bir konu vardır ki her iki düzenleme de de evlat edinen ile evlatlık arasında en az on sekiz yaş fark olması gerekir.
EVLAT EDİNME MAHKEME KARARI İLE KABUL EDİLDİKTEN SONRA NE OLUR?
- Evlatlığın soyadı değişir ve evlat edinenin kütüğüne geçer.
- Küçüğün ismini evlat edinen değişitirebilir.
- Ergin kişi için soyadı değişikliği evlatlığın talebine bağlıdır.
- Evlat edinmeye ilişkin bilgi ve belgeler gizli tutulur.
