Osmanlı Devleti Duraklama Dönemi? Osmanlı Devleti Buhran Dönemi?
Duraklama Döneminde Osmanlı Devleti: Duraklama olarak nitelendirilen bu devirde Osmanlı imparatorluğu ikinci Viyana yenilgisine kadar fetihlerini tamamlamış Hazar denizinden Slovakya’ya kadar sınırlarını genişletmiştir. Bu askeri başarılara rağmen sosyal hayatında ve iktisadi hayatında Avrupa’ya nazaran gelişmelerden geri kalmış ve olumsuz bir şekilde etkisini sürmüştür. Avrupa karşısında siyasi gücünü yitiren Osmanlı İmparatorluğu savaşları kazanmak amacıyla maddi kaynaklarını harcamış ve ekonomisini zarara uğratmıştır. Haç ova zaferinin başarılı sonuçlanmasına rağmen Macaristan ile belirli ilkeler doğrultusunda eşit kabul edilmiştir.
Buhran Döneminde Avrupa Devletlerindeki Reform Hareketleri: Osmanlı imparatorluğunun yaşadığı bu buhran devrinin belirli başlı unsurlarından olan Roma imparatorluğunun bu süre zarfında yıkılıp üzerine kaydetmiş oldukları gelişmeleri göz ardı etmek mümkün değildir. On yedinci yüzyıla gelindiğinde Avrupa’da olan gelişmeler tüm dünyayı etkisine almıştır. Reform ve Rönesans dönemleri Osmanlı İmparatorluğunun gerilemesinde etkilidir. Bu reformlar sayesinde Avrupa kuvvetlenmiştir ve sömürgecilik sayesinde zenginleşmiştir. Bilimde büyük gelişmeler kaydederek icatlar ve yeni keşiflere yol açılmasını sağlamıştır. Bu keşifler karşısında Osmanlı imparatorluğunun en önemli ticaret merkezlerinden birisi olan İpek yolu gittikçe önemini kaybetmiştir. Bu süre zarfında Osmanlı’da eskisinden olduğu gibi devlet adamları iyi yetişememiş ve bilimde, sanatta güç elde edememiştir. Gittikçe merkezi otorite zayıflayarak iltizam sistemine geçilmiş ve köylüler üzerindeki etkisi artarak isyanlar çoğalmış, yoksulluk gün geçtikçe boy göstermiştir. Ordu açısından bakıldığı zaman Osmanlı’nın askeri teşkilatı bozulmuş savaştan elde edilen ve kazanılan ganimetler gün geçtikçe azalmıştır. 1699 yılında Karlofça Antlaşması imzalanmış, 1703 yılında Kapıkule askerleri tarafından devlete karşı isyan başlamış, Edirne vakası yaşanarak padişah ikinci Mustafa tahttan indirilmiştir.
Yerine üçüncü Ahmet tahta çıkmıştır ve isyanları bastırmak, devleti düzene koymak adına iç ve dış barışı sağlamaya yönelik davranmıştır. 1711 yılında Rus ordusu Balkanlar’da slavlaşma hareketi yürüterek Prut savaşı başlatmış yenilgiye uğratılmıştır. Savaşların sürmesiyle, beraberinde gelmiş olan Venedik ile savaşılmış Osmanlı ordusu Mora’yı hakimiyeti altına almıştır. Savaşlarda kazanılmasına karşın diplomaside kaybedilmiştir. Savaşların ardı kesilmeyecek 1715 yılından 1718 yılına değin üç yıl boyunca sitem Avusturya savaşında Osmanlı İmparatorluğu yenilerek Sırbistan’ın büyük bir kısmını kaybetmiş ve Pasarofça anlaşmasını imzalamak zorunda kalmıştır.
